بازنمایی شهر در رمان‌های فارسی دهه 40

Authors

  • رامتین شهبازی دانشجوی دکتری تخصصی فلسفه هنر،دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
  • عباس کاظمی گروه مطالعات فرهنگی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم
Abstract:

پرسش اصلی مقاله این است که تهران چگونه در دهه ۴۰ از خلال رمان‌ها تصویر شده است؟ و به‌طورکلی شهر تهران حول چه مضامینی و چگونه صورت‌بندی شده است؟ شش رمان شهری در سالهای دهه ۴۰بر اساس روش تحلیل کیفی مطالعه شده‌اند. تصویر شهر به عنوان نماد مدرنیته تحول یابنده با عناصر دیستوپیایی‌اش برجسته شده است، در همه این رمانها، شهر پلید، فرد معصوم را به آدمی بی عاطفه و دلال و در عین حال دلزده و ناراحت تبدیل می‌کند. ما این مطالعه را با کشف پنج مضمون اصلی شرح خواهیم داد: فضاهای شهری، گروه‌های اجتماعی، روابط انسانی، مسائل اجتماعی و نگرش‌ها و افکار شهری. در میان این مضامین فضاهای سرخوشانه چون خیابان نقشی کلیدی در بازنمایی شهر داشته است و از سویی دیگر فضاهای رنج چون بیمارستان و تیمارستان نیز صورتی دیگر از شهر را تجسم بخشیدند. این وجوه دوگانه شهر یعنی سرخوشی و رنج در سایر مضامین تکرار شده است و درمجموع فردی که درگیر شهر می‌شود را در تناقض‌هایی بی‌پایان گرفتار می‌سازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازنمایی خانواده در رمانهای منتخب نویسندگان زن سه دهه معاصر ایران (1390-1360)

رمان به طور تاریخی به بازنمایی مسائل جامعه و تغییرات اجتماعی پرداخته و از‌این‌رو همواره مورد توجه جامعه‌شناسان بوده است. در ایران به‌ویژه در دهه‌های اخیر با افزایش کمی زنان رمان‌نویس روبه‌رو هستیم؛ به‌گونه‌ای‌که شاید تنها گونۀ ادبی است که نقش زنان در آفرینش آن با مردان برابر است. یکی از درون‌مایه‌های اجتماعی اصلی در این رمان‌ها، خانواده است. این پژوهش با بهره‌گیری از روش نشانه‌شناسی، پنج رمان غ...

full text

بازنمایی سبک زندگی در سینمای دهه هشتاد

ایران از زمان پیدایش تا کنون و در ادوار مختلف تصاویر گوناگون متفاوت و گاه متناقضی از جامعه ایران به نمایش گذاشته است. جامعه ایرانی مانند همه جوامع درحال تحول در دهه‌های اخیر دچار دگرگونی در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شده است. یکی از متغیرهای اجتماعی برای فهم دگرگونی‌های معاصر ایران مفهوم سبک زندگی است. ما در این مقاله در وهله اول با بهره‌گیری از نظریه بازنمایی در جامعه‌شناسی هنر و در...

full text

بازنمایی طلاق در سینمای دهه هشتاد ایران

در این مقاله، هدف ما پاسخ به این پرسش اساسی است که فیلم‌های سینمایی دهه هشتاد شمسی طلاق را چگونه بازنمایی و برساخت کرده‌اند؟ این پرسش در چارچوب نظریه بازنمایی مطرح شده و برای پاسخ به آن، 21 فیلم تولید شده در این دهه که مسئله طلاق محور اصلی روایت‌شان بود، به روش تحلیل محتوا  بررسی شده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که فیلم‌های سینمایی ایرانی در خلال روایت‌های خود، کوشیده‌اند نوعی شناخت و دانش ...

full text

بازنمایی هویت دینی در رمانهای پس از انقلاب اسلامی:مطالعه موردی: رمان داستان یک شهر اثر احمد محمود

هدف مقاله حاضر بازنمایی هویت دینی در رمان سیاسی اجتماعی «داستان یک شهر» اثر احمد محموداست و مسئله اصلی این مقاله رابطه هنر (رمان) با واقعیت اجتماعی بیرونی به نام هویت دینی است البته با تأکید بر دو رویکرد: 1. نظریه تولید حقیقت؛ 2. نظریه بازنمایی نظریه‌پردازان کلاسیک. بر اساس عناصر داستانی مانند روایت، شخصیت‌سازی، صحنه‌پردازی و دیالوگ که به روش تحلیل گفتمان انجام‌گرفته است، هویت دینی در رمان «داس...

full text

بازنمایی زندگی روزمره جوانان در شهر تهران تحلیل فیلم‌های نیمه دوم دهه 80

در مقاله حاضر با استفاده از رویکرد مطالعات فرهنگی و از دریچه نگاه متفکران نظریه انتقادی زندگی روزمره، همچون هانری لوفور، میشل دوسرتو، و جان فیسک، و با استفاده از روش نشانه‌شناسی رولان بارت، به تحلیل نشانه‌شناختی و کشف معنای تصویر بازنمایی شده از ابعاد مختلف زندگی روزمره جوانان در بستر شهر تهران در سه فیلم «طهران، تهران»، «مرهم» و «انتهای خیابان هشتم»، و در دو سطح دلالت آشکار و پنهان پرداخته می‌...

full text

بازنمایی سبک زندگی در سینمای دهه هشتاد

ایران از زمان پیدایش تا کنون و در ادوار مختلف تصاویر گوناگون متفاوت و گاه متناقضی از جامعه ایران به نمایش گذاشته است. جامعه ایرانی مانند همه جوامع درحال تحول در دهه های اخیر دچار دگرگونی در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شده است. یکی از متغیرهای اجتماعی برای فهم دگرگونی های معاصر ایران مفهوم سبک زندگی است. ما در این مقاله در وهله اول با بهره گیری از نظریه بازنمایی در جامعه شناسی هنر و در...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 2

pages  83- 107

publication date 2020-09-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023